یکی از سوال‌های عجیبی که خیلی از کاربران ChatGPT می‌پرسند این است: «الان ساعت چند است؟» جواب اما تقریباً همیشه ناامیدکننده است: یا می‌گوید «نمی‌توانم زمان دقیق را بگویم» یا توضیح می‌دهد که «به ساعت دستگاه شما دسترسی ندارم».
به گزارش The Verge، این محدودیت کاملاً عمدی و فنی است و ربطی به ناتوانی واقعی ChatGPT ندارد.
مدل‌های هوش مصنوعی مولد مثل GPT-4o، Claude و Gemini اصولاً برای «پیش‌بینی کلمه بعدی» ساخته شده‌اند، نه برای دسترسی مستقیم و لحظه‌ای به اطلاعات واقعی جهان. داده‌های آموزشی آنها تا یک تاریخ مشخص (cut-off date) ثابت است و به‌صورت پیش‌فرض هیچ اطلاعاتی درباره زمان فعلی، آب‌وهوا یا اخبار لحظه‌ای دریافت نمی‌کنند، مگر اینکه به‌طور خاص به اینترنت وصل شوند و جست‌وجو کنند.
اما مگر نمی‌شود به ChatGPT دسترسی ساده به ساعت سیستم داد؟ جواب: چرا، می‌شود! در واقع در نسخه دسکتاپ ChatGPT بعضی محققان (مثل پژوهشگران دانشگاه ادینبرو) این دسترسی را فعال کرده‌اند و چت‌بات به‌راحتی ساعت دقیق را نشان می‌دهد.
پس چرا OpenAI این قابلیت را به‌طور عمومی فعال نمی‌کند؟
«تایا کریستینسون»، سخنگوی OpenAI رسماً گفته: «مدل پایه به ساعت فعلی دسترسی داخلی ندارد و برای اطلاعات به‌روز گاهی باید از قابلیت جست‌وجو استفاده کند.»
اما دلیل فنی عمیق‌تر را «یروانت کولباشیان»، متخصص هوش مصنوعی و رباتیک این‌طور توضیح می‌دهد: هر مدل زبانی یک «پنجره زمینه‌ای» (context window) محدود دارد. اگر هر ثانیه ساعت را به‌عنوان توکن جدید به این پنجره تزریق کنیم، خیلی زود این فضا پر از داده‌های بی‌ربط و تکراری (مثل «۵:۴۵:۳۲»، «۵:۴۵:۳۳»، «۵:۴۵:۳۴»…) می‌شود و عملاً نویز ایجاد می‌کند. دقیقاً مثل این می‌ماند که وسط مکالمه یکی هی بیاید و فقط ساعت را تکرار کند؛ بعد از مدتی حتی انسان هم گیج می‌شود!
به همین دلیل، تاریخ (که فقط یک‌بار در ابتدای چت تزریق می‌شود) مشکلی ندارد، ولی ساعت لحظه‌ای که مدام تغییر می‌کند، برای مدل‌های بزرگ زبانی نوعی «آلودگی زمینه‌ای» محسوب می‌شود.
نتیجه: ChatGPT اصولاً می‌تواند ساعت را بگوید، اما OpenAI ترجیح داده این کار را نکند تا کیفیت پاسخ‌ها و سرعت مدل آسیب نبیند.
اخبار روز فناوری را در چیپست بخوانید.