مطالعهای جدید از دانشمندان آکادمی علوم چین نشان میدهد «دود دستسوم سیگار» تنها یک بوی آزاردهنده نیست، بلکه منبعی فعال از آلودگی هواست که میتواند برای مدت طولانی در فضای خانه باقی بماند و با گذشت زمان حتی خطرناکتر شود.
اغلب افراد با خطرات دود مستقیم سیگار و همچنین قرار گرفتن در معرض دود دیگران آشنا هستند، اما پژوهشگران چینی اکنون نسبت به تهدیدی کمتر دیدهشده اما ماندگارتر هشدار دادهاند: دود دستسوم. این اصطلاح به پسماندهای شیمیایی سیگار اشاره دارد که پس از خاموش شدن، روی سطوح مختلف خانه باقی میمانند و بهصورت تدریجی دوباره وارد هوا میشوند.
به گزارش Phys، دود دستسوم ترکیبی از مواد شیمیایی سمی است که روی دیوارها، مبلمان، فرش، پردهها و دیگر سطوح داخلی مینشیند. برخلاف دود دستدوم که معمولاً پس از مدتی در هوا پخش و رقیق میشود، دود دستسوم به شکل لایهای نامرئی روی وسایل باقی میماند و بهطور مداوم آلایندهها را به فضای داخلی بازمیگرداند. محققان تأکید میکنند این پسماندها ایستا نیستند و بهمرور زمان دچار واکنشهای شیمیایی میشوند.
خطرات دود دستسوم سیگار
بخش نگرانکننده این یافتهها، تغییر ماهیت شیمیایی ذرات دود دستسوم در طول زمان است. پژوهشگران با استفاده از ابزارهای پیشرفته پایش کیفیت هوا دریافتند که این ذرات بهتدریج غنیتر از نیتروژن میشوند؛ تغییری که نشاندهنده افزایش سمیت آنهاست. به بیان سادهتر، خانهای که زمانی در آن سیگار کشیده شده، حتی بدون بوی محسوس دود، میتواند محیطی آلوده و مضر برای سلامت باشد.
مواد متخلخل مانند فرشها، موکتها و پارچههای مبلمان نقش مخزن این آلایندهها را بازی میکنند. این سطوح ترکیبات شیمیایی تنباکو را جذب کرده و سپس طی ساعتها یا حتی روزها بهآرامی آزاد میکنند. به همین دلیل، باز کردن پنجرهها یا استفاده از تهویههای معمولی معمولاً برای حذف کامل دود دستسوم کافی نیست، زیرا منبع آلودگی در عمق الیاف نفوذ کرده است.
نتایج این تحقیق نشان میدهد آزادسازی سموم دود دستسوم در سه مرحله انجام میشود:
در مرحله نخست، مقدار قابلتوجهی از گازها بهصورت ناگهانی وارد هوا میشوند.
در مرحله دوم که چندین ساعت ادامه دارد، ترکیبات مرتبط با نیکوتین بهطور مداوم آزاد میشوند.
در نهایت، مرحله سوم آغاز میشود که طی آن سایر مواد شیمیایی با سرعتی بسیار کم و در بازهای طولانی در فضای خانه پخش میشوند و ساکنان را در معرض دوزهای پایین اما مداوم آلودگی قرار میدهند.
پژوهشگران هشدار میدهند این نوع مواجهه طولانیمدت میتواند بهویژه برای کودکان، سالمندان و افرادی که مشکلات تنفسی دارند، خطرناک باشد.
یافتههای این مطالعه در نشریه علمی Building and Environment منتشر شده است.